MMV Mechanic Motor Vehicle Trade मेकॅनिक मोटर व्हेईकल

 MMV Mechanic Motor Vehicle Trade मेकॅनिक मोटर व्हेईकल

CTS अंतर्गत मेकॅनिक मोटर व्हेईकल ट्रेड हा ITIs च्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केल्या जाणार्‍या लोकप्रिय अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. अभ्यासक्रम दोन वर्षांचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्रामध्ये (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रमातून उत्तीर्ण झाल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थीला DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

दोन वर्षांच्या कालावधीत, उमेदवाराला विषयांवर प्रशिक्षण दिले जाते- व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित रोजगारक्षमता कौशल्ये. या व्यतिरिक्त, आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रोजेक्ट वर्क आणि एक्स्ट्रा करिक्युलर अॅक्टिव्हिटीज करण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावहारिक कौशल्ये सोप्या ते गुंतागुंतीच्या पद्धतीने दिली जातात आणि त्याच वेळी कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी सिद्धांत विषय समान पद्धतीने शिकवला जातो. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

प्रथम वर्ष:या वर्षात सुरक्षितता पैलू सर्वसाधारणपणे आणि व्यापारासाठी विशिष्ट, साधने आणि उपकरणांची ओळख, वापरलेला कच्चा माल यांचा समावेश असेल. प्रशिक्षणार्थी विविध मोजमाप आणि चिन्हांकित साधने वापरून मोजमाप आणि चिन्हांकित करेल. प्रशिक्षणार्थी मूलभूत फास्टनिंग आणि फिटिंग ऑपरेशन्सचे नियोजन आणि कार्य करण्यास सक्षम असेल. विजेच्या मूलभूत गोष्टींशी परिचित व्हा, इलेक्ट्रिकल पॅरामीटर तपासा आणि मोजा. बॅटरीच्या देखभालीसाठी कौशल्याचा सराव केला जात आहे. तो आर्क आणि गॅस वेल्डिंग वापरून विविध वेल्डिंग जॉइंट्स बनवण्याचा सराव करेल, विविध हायड्रॉलिक आणि न्यूमॅटिक्स घटक शोधून काढेल आणि एअर आणि हायड्रोलिक ब्रेक सिस्टममधील घटक ओळखेल.

उमेदवार दिलेल्या मानक प्रक्रियेनुसार LMV चे डिझेल इंजिन काढून टाकण्यास सक्षम असेल. सिलेंडर हेड, व्हॉल्व्ह ट्रेन, पिस्टन, कनेक्टिंग रॉड असेंबली, क्रँकशाफ्ट, फ्लायव्हील आणि माउंटिंग फ्लॅंज, स्पीगॉट आणि बेअरिंग्ज, कॅमशाफ्ट इत्यादींचे ओव्हरहॉलिंग कौशल्य प्राप्त करण्यास सक्षम. कार्यशाळेच्या नियमावलीनुसार इंजिनचे सर्व भाग योग्य क्रमाने पुन्हा जोडण्याचा सराव करा. इंजिनवर चाचणी करा. तसेच, इंजिनच्या कूलिंग, स्नेहन, सेवन आणि एक्झॉस्ट सिस्टमची दुरुस्ती आणि देखभाल यावर प्रशिक्षणार्थी सराव करतात. डिझेल इंधन प्रणाली, FIP, गव्हर्नरची देखभाल करा आणि वाहनाच्या उत्सर्जनाचे निरीक्षण करा. स्टार्टर, अल्टरनेटरची दुरुस्ती, देखभाल आणि दुरुस्तीचा सराव करा आणि LMV/HMV च्या इंजिनमध्ये समस्यानिवारण कार्यान्वित करा.

दुसरे वर्ष: दुसऱ्या वर्षी, प्रशिक्षणार्थी गियर बॉक्स, सिंगल प्लेट क्लच असेंब्ली, डायफ्राम क्लच असेंबली, कॉन्स्टंट मेश गियर बॉक्स, सिंक्रोमेश गियर बॉक्स, गियर लिंकेज, प्रोपेलर शाफ्ट यासह हलके वाहन/जड वाहनांच्या ट्रान्समिशन युनिटचे ओव्हरहॉलिंग करण्यास शिकेल. , युनिव्हर्सल स्लिप जॉइंट, रियर एक्सल असेंब्ली, डिफरेंशियल असेंबली. प्रशिक्षणार्थी हलक्या वाहनाच्या चेसिस युनिट्सचे ओव्हरहॉलिंग करेल, वाहनाच्या वैशिष्ट्यांचे आणि सहनशीलतेचे पालन करेल आणि निर्मात्याने मंजूर केलेल्या ओव्हरहॉलिंग पद्धती, मानक दुरुस्ती पद्धती, आरोग्य आणि सुरक्षा आवश्यकता इ. प्रशिक्षणार्थी ओव्हरहॉल, दुरुस्ती आणि सेवा शॅकल कसे करावे हे शिकेल. लीफ स्प्रिंग, फ्रंट एक्सल, फ्रंट आणि रिअर सस्पेंशन, स्टीयरिंग गियरबॉक्स- वर्म आणि रोलर प्रकार, स्टीयरिंग गियरबॉक्स- रेटिक्युलेटिंग बॉल प्रकार, मास्टर सिलेंडर, टँडम मास्टर सिलेंडर, फ्रंट आणि रिअर ब्रेक, व्हील सिलेंडर, व्हॅक्यूम बूस्टर, एअर टँक युनिट, एअर सर्व्हो (जलाशय) इ. प्रशिक्षणार्थी स्वीकार्य मर्यादेत व्हील बॅलन्सिंग आणि व्हील अलाइनमेंट करायला शिकेल.

मेकॅनिक मोटर वाहन (MMV)

प्रशिक्षणार्थी वाहनाच्या इंजिनच्या घटकांचे निराकरण करेल आणि दुरुस्तीची खात्री करेल. योजना आणि सेवा इलेक्ट्रॉनिक नियंत्रण युनिट आणि कार्यक्षमता तपासा. वाहनाची कार्यक्षमता सुनिश्चित करण्यासाठी वाहनातील दोषांचे निदान आणि दुरुस्ती करा. प्रशिक्षणार्थी चार्जिंग सिस्टिमचे ओव्हरहॉलिंग करतील. तसेच, प्रशिक्षणार्थी स्टार्टिंग सिस्टमचे ओव्हरहॉलिंग करेल. वाहनाच्या विद्युत घटकांचे समस्यानिवारण करा आणि दुरुस्तीची खात्री करा. दुरुस्ती, सेवा आणि चाचणी वाहन वातानुकूलन प्रणाली, त्याचे भाग आणि कार्यक्षमता तपासा. प्रशिक्षणार्थी वाहतूक नियमांचे पालन करून वाहन चालवण्यास आणि रस्त्याच्या चांगल्या आचरणाची देखभाल करण्यास देखील शिकेल.

प्रशिक्षणार्थी इलेक्ट्रिक वाहने (E.V) मूलभूत घटक आणि त्यांचे कार्य याबद्दल देखील शिकतील.

प्रगतीचे मार्ग:

• तंत्रज्ञ म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ तंत्रज्ञ, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

• संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

• उच्च माध्यमिक प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ओपन स्कूलिंग (NIOS) मार्फत 10+2 परीक्षेत बसू शकतो आणि सामान्य/तांत्रिक शिक्षणासाठी पुढे जाऊ शकतो.

• लॅटरल एंट्रीद्वारे अभियांत्रिकीच्या अधिसूचित शाखांमध्ये डिप्लोमा कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकतो.

2. प्रशिक्षण प्रणाली

4

मेकॅनिक मोटर वाहन (MMV)

• नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

• ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्याच्या ट्रेडमध्ये Crafts Instructor Training Scheme (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

• DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.