Stenographer Trade स्टेनोग्राफर

Stenographer Trade स्टेनोग्राफर

सीटीएस अंतर्गत स्टेनोग्राफर सेक्रेटरीअल असिस्टंट (इंग्रजी) ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केला जाणारा एक लोकप्रिय अभ्यासक्रम आहे. अभ्यासक्रम एक वर्ष कालावधीचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्रात (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

 "स्टेनोग्राफर सेक्रेटरीयल असिस्टंट (इंग्रजी)" ट्रेडच्या एक वर्षाच्या कालावधीत उमेदवाराला व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य आणि अभ्यासेतर उपक्रम हाती घेण्याची जबाबदारी देण्यात आली आहे. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत: -

प्रशिक्षणार्थी सुरक्षितता आणि पर्यावरण, स्टेनोग्राफर सेक्रेटरीअल असिस्टंट इंग्रजीचा वापर, कृत्रिम श्वासोच्छवासाचे पुनरुत्थान याविषयी शिकतो. त्याला/तिला कॉम्प्युटर हार्डवेअर आणि त्याच्या परिघांची कल्पना येते, व्यंजनांचे वर्गीकरण आणि त्याची दिशा/व्यंजन जोडणे, दीर्घ आणि लहान स्वरांमधील फरक ओळखणे, लोगोग्रामचे वर्णन करणे, व्याकरणाचे आकुंचन आणि ‘द’ /विरामचिन्हाचा वापर. डिप्थॉन्ग समजून घ्या, संगणकावर विंडोज ऑपरेटिंग सिस्टम तयार करा, सर्व प्रकारच्या पर्यायी स्वरूपांची तुलना करा आणि संगणक कीबोर्डवरील बोटांची स्थिती ओळखा, सर्व प्रकारच्या पर्यायी स्वरूपांची तुलना करा आणि संगणक कीबोर्डवरील बोटांची स्थिती ओळखा, SHR आणि SHL ची दिशा ओळखा, वक्र आकड्यांचे स्ट्रोक आणि मिश्रित व्यंजनांचे निरीक्षण केले, अंतिम आकड्या ओळखा, अंतिम आकड्या ओळखा, उपसर्गांची यादी करा, प्रत्ययांची यादी करा, आर्थिक एकके ओळखा आणि त्याचा वापर करा. तसेच लघुलेखन, भाषांतर आणि नोट घेण्याचे तंत्र समाविष्ट आहे आणि MS-Word मध्ये स्पीड टायपिंगसाठी संगणकावर लागू होते.

प्रशिक्षणार्थी MS-Excel चा प्रयोग करू शकतील, ऑफिस लेआउट लेबल करू शकतील, डिस्पॅच आणि डायरी रजिस्टरला नाव देऊ शकतील आणि व्हायरसच्या प्रभावापासून संगणकाची देखभाल करू शकतील, सर्व प्रकारच्या फाईल ओळखा आणि एमएस-पॉवर पॉइंट तयार करा, एमएस-पॉवर पॉइंट प्रेझेंटेशन दाखवा, ई-मेल तयार करा. ओळखपत्र, मेलद्वारे पत्रव्यवहार, ऑनलाइन फॉर्म भरणे आणि नोंदणी इत्यादीसाठी कागदपत्रे, रेल्वे, बस, हवाई आणि हॉटेलसाठी तिकीट बुक करणे, सर्व प्रकारची अधिकृत साधने आणि उपकरणे ओळखणे, सर्व प्रकारच्या पोस्टल सेवांचे निरीक्षण करणे, सर्व प्रकारची पत्रे तयार करणे, सूचना, अजेंडा, मिनिटे, अहवाल, परिपत्रक आणि ज्ञापन. प्रशिक्षणार्थी कार्यक्रमाचे कॅलेंडर आणि सामान्य बँकिंग पत्रव्यवहार राखण्यास सक्षम असतील.

प्रगतीचे मार्ग

 लघुलेखक म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ लघुलेखक, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) कडे नेणाऱ्या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

 ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी व्यापारात क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

 DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.