Data Entry Operator डेटा एंट्री ऑपरेटर

 Data Entry Operator 

डेटा एंट्री ऑपरेटर

डेटा एंट्री ऑपरेटर ट्रेडच्या सहा महिन्यांच्या कालावधीत उमेदवाराला व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित रोजगार कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य आणि अभ्यासेतर उपक्रम हाती घेण्याची जबाबदारी देण्यात आली आहे. व्यापक घटकांमध्ये व्यावसायिक कौशल्ये समाविष्ट आहेत, विषय खालीलप्रमाणे आहेत:-

प्रशिक्षणार्थी सुरक्षा आणि पर्यावरण, अग्निशामक यंत्रांचा वापर याविषयी शिकतो. तो ट्रेड टूल्स, कॉम्प्युटर पेरिफेरल्स, अंतर्गत घटक, विंडोज आणि त्याच्याशी संबंधित अॅप्लिकेशन सॉफ्टवेअर इन्स्टॉलेशन प्रक्रिया ओळखतो. प्रशिक्षणार्थी वर्ड डॉक्युमेंट तयार करण्यासाठी, एक्सेल शीट आणि पॉवर पॉइंट प्रेझेंटेशनसह सराव करण्यासाठी, प्रतिमा संपादित करण्यासाठी आणि विविध स्वरूपांचे फाइल रूपांतरण करण्यासाठी एमएस ऑफिस पॅकेजसह काम करतील. ते अधिकृत/सामाजिक संप्रेषण प्रक्रियेसह ब्राउझर वापरून माहिती शोधण्यासाठी इंटरनेट वापरतील. प्रशिक्षणार्थी व्यावसायिक नेट बँकिंग ऑपरेशन्स, डिव्हाइसेसमधील डेटाची देवाणघेवाण, सेटअप आणि व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग, सेटअप आणि रिमोट ऍक्सेससाठी संगणक जोडण्यास सक्षम असतील. प्रशिक्षणार्थी इंग्रजी, हिंदी/प्रादेशिक भाषांमध्ये इष्टतम गती आणि अचूकतेसह डेटा एंट्री देखील प्राप्त करेल.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/ श्रमिक बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरिएंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण मजबूत करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

CTS अंतर्गत "डेटा एंट्री ऑपरेटर" ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केलेल्या अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. अभ्यासक्रम सहा महिन्यांचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि व्यावसायिक ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रमातून उत्तीर्ण झाल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थीला DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

उमेदवारांना हे दाखविणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 पॅरामीटर्स/दस्तऐवजीकरण वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

 सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्य करा.

 नोकरी आणि सुधारणा आणि देखभालीचे काम करताना व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये लागू करा.

 जॉबच्या डिझाइनच्या आवश्यकतेनुसार सिस्टम स्पेसिफिकेशन आणि अॅप्लिकेशन सॉफ्टवेअर तपासा.

 हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित पॅरामीटरचे दस्तऐवजीकरण करा.

२.२ प्रगती पथ:

 डेटा एंट्री/संगणक ऑपरेटर म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ ऑपरेटर, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत जाऊ शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) कडे नेणाऱ्या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

 ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी व्यापारात क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.