Vessel Navigator वेसल नेव्हिगेटर

 Vessel Navigator 

वेसल नेव्हिगेटर

वेसल नेव्हिगेटर ट्रेडच्या दोन वर्षांच्या कालावधीत, उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त, आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य आणि अभ्यासेतर क्रियाकलाप करण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत: -

प्रथम वर्ष- या वर्षात, प्रशिक्षणार्थी सुरक्षितता आणि पर्यावरण, अग्निशामक यंत्रांचा वापर, कृत्रिम श्वसन पुनरुत्थान याविषयी शिकतो. प्लेन पॅरलल सेलिंग आणि मर्केटर सेलिंग पद्धतीचा वापर करून कोर्स, अंतर आणि पोझिशनची गणना करण्यास सक्षम. यामध्ये उंची सुधारणांचे चित्रण, मासेमारीच्या विविध पद्धती आणि मासेमारी साधनांनुसार योग्य मासेमारी गियर्सची निवड आणि फिशिंग गियरची मूलभूत रचना संकल्पना समाविष्ट आहे.

उमेदवार विविध नॅव्हिगेशनल उपकरणे वापरण्याचे कौशल्य प्राप्त करण्यास सक्षम असेल - सेक्स्टंट, अ‍ॅझिमुथ मिरर, पेलोरस, क्रोनोमीटर इ. जहाजाचे बेअरिंग राखणे, खगोलीय शरीराची स्थिती निश्चित करणे. प्रशिक्षणार्थी वेगवेगळ्या प्रकारच्या दोरी, ब्लॉक्स आणि टॅकलची योग्य निवड करून, TED आणि BRD सह ट्रॉलचे डिझाइन आणि फॅब्रिकेशन करण्यास सक्षम असतील, वेगवेगळ्या स्त्रोतांकडून मासेमारीचा डेटा गोळा करून नेव्हिगेशन करू शकतील.

दुसरे वर्ष- या वर्षात, मासेमारीच्या जहाजाची दुरुस्ती आणि देखभाल करण्यासाठी कौशल्य विकसित करा आणि तपासणी प्रमाणपत्रासाठी तयार करा. यात बोर्ड नेव्हिगेशन दरम्यान गंभीर परिस्थितीवर मात करण्यासाठी प्रशिक्षण समाविष्ट आहे; प्रवासाच्या तयारीसाठी स्थिरतेच्या विविध पैलूंचे विश्लेषण करणे; विविध निरंतर मासेमारी उपकरणांचे सर्वेक्षण. (उदा. पोल आणि लाइन, ट्रोल लाइन, चांगडोम, राफ्ट, बॅग नेट, डोल नेट, शोर सीन, चायनीज नेट, कास्ट नेट, ट्रॅमल नेट, टँगल नेट इ.)

उमेदवार दिग्गज मोजू शकेल, पोझिशन लाइनची दिशा अडवू शकेल आणि चार्टमधील पोझिशन रेषा काढू शकेल, जहाजाला अँकर करू शकेल आणि योग्य ठिकाणी केबल सोडू शकेल; वेगवेगळ्या आपत्कालीन परिस्थितीत प्रवासादरम्यान मानक मार्गदर्शक तत्त्वे पाळणे (उदा. सोडून देणे, संकटाचे संकेत, वादळाचे संकेत). त्यात सागरी मत्स्यसंपत्तीचे संवर्धन आणि व्यवस्थापन समाविष्ट आहे; बोर्डवर माशांची स्वच्छ हाताळणी; खराब होऊ नये म्हणून विविध मासे संरक्षण तंत्र.

कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी व्यावसायिक ज्ञानाचा विषय एकाच वेळी त्याच पद्धतीने शिकवला जातो. याशिवाय अभियांत्रिकी साहित्याचे भौतिक गुणधर्म, जहाजाची स्थिरता – घनता, सापेक्ष घनता, आर्किमिडीज तत्त्व, फ्लोटेशनचे तत्त्व, विविध विस्थापन, हलके भार, वर्तमान भार, मृत वजन, मसुद्यावर घनतेचा प्रभाव आणि ताजे पाणी भत्ता, गोदीचे पाणी यासारखे घटक भत्ता, टन प्रति सेंटीमीटर विसर्जन, लोड रेषा आणि संबंधित समस्या, गुरुत्व केंद्र, उछाल केंद्र, लोडिंग डिस्चार्जिंग आणि शिफ्टिंगनंतर अंतिम केजी शोधण्यासाठी, ट्रान्सव्हर्स स्टॅटिक स्थिरता, स्थिर, अस्थिर, नैसर्गिक समतोल आणि मुक्त पृष्ठभाग प्रभाव आणि सुधारणा, विविध दोरीचे प्रकार (भाज्या,

सिंथेटिक आणि वायर दोरी), ब्रेकिंग स्ट्रेंथ, सुरक्षित कामाचा भार, फिशिंग गियरची रचना आणि बांधकाम (जॉइनिंग, स्टेपलिंग आणि माउंटिंग), भारतातील सी फूड क्वालिटी अॅश्युरन्स सिस्टम, एचएसीसीपी.

प्रकल्प गटातील उमेदवारांनी पूर्ण करणे आवश्यक आहे. वरील घटकांव्यतिरिक्त मुख्य कौशल्य घटक उदा., कार्यशाळा गणना आणि विज्ञान, अभियांत्रिकी रेखाचित्र, रोजगारक्षमता कौशल्ये देखील समाविष्ट आहेत. ही मुख्य कौशल्ये आवश्यक कौशल्ये आहेत जी कोणत्याही परिस्थितीत काम करण्यासाठी आवश्यक असतात.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) श्रमिक बाजारातील विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत चालवले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरिएंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण मजबूत करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

सीटीएस अंतर्गत व्हेसल नेव्हिगेटर व्यापार हा भारतातील कमी शोधलेल्या व्यापारांपैकी एक आहे परंतु सध्याच्या शिपिंग उद्योगाचा विचार करता त्यात प्रचंड क्षमता आहे. अभ्यासक्रम दोन वर्षांचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

प्रशिक्षणार्थींनी हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 तांत्रिक मापदंड/दस्तऐवज वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

 सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्ये करा;

 नोकरी करत असताना व्यावसायिक ज्ञान, मुख्य कौशल्ये आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये आणि नेव्हिगेशन कार्य लागू करा.

 हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित टॅब्युलेशन शीटमधील तांत्रिक बाबींचे दस्तऐवजीकरण करा.

२.२ प्रगती पथ:

 वेसल नेव्हिगेटर म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ नेव्हिगेटर, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

 ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

 DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.